Глоссарий

Дидактика – бұл оқыту процесін ұйымдастырудың теориялық негіздерін (оқыту заңдылықтары, қағидалары, әдістері) зерттеуге және ашуға, сондай-ақ оқытудың жаңа принциптерін, стратегияларын, әдістемелерін, технологиялары мен жүйелерін іздеуге және әзірлеуге бағытталған педагогика саласы.

Білім алу – бұл жаңа бағдарламалар мен одан әрі оқыту мақсаттарына сәйкес әртүрлі психологиялық қайта құрулар мен соған оқушылардың ішкі дайындығы.

Оқыту – білім беру стандартында күтілетін нәтижеге сәйкес келетін білім, білік және дағды жүйесі.

Көрнекілік қағидасы – көрнекілік ретінде берілетін ақпаратта нақтылық және дерексіздік арасындағы кеңістікті толтыру.

Жүйелілік қағидасы – жүйелілік ретінде білім алушылардың білімі мен іскерлігін мақсатты түрде реттеу.

Шектеу қағидасы – білім алушылардың белсенділігі мен дербестігі немесе олардың педагогқа тәуелділігін шектеу.

Теория мен тәжірибенің өзара байланысы – оқытудың мақсаттары мен нәтижелері арасындағы қарым-қатынастың тиімділігі.

Қолжетімділік қағидасы – барлық білім алушылардың таным мен оқу процесінде қиындықтарды жеңу үшін жағдай жасау ретінде қолжетімділігі.

Қолдаушы оқыту – адамды күнделікті мәселелерді шешуге дайындауға негізделген және негізінен адам өмірі мен қызметінің қолданыстағы жүйесін қолдауға арналған.

Оқыту теориясы – «оқыту-оқу» негізгі дидактикалық қарым-қатынасты түсіндірудің және ашудың ең жоғары деңгейі болып саналады.

Глоссарий

Дидактиканың негізгі міндеті – өзара қарым-қатынасты оңтайландыру және туындайтын қайшылықтарды жеңу мақсатында оқу мен оқыту бірлескен процесін ұйымдастыру стратегиясын құрастыру.

Глоссарий

«Тәжірибеден теорияға» − зерттеулер, эксперименттер, мәселелерді шешу, содан кейін теория.

«Өмірге керек білім» – химиялық білім, өмірге керек білік және дағды. 

«Материалдық дүниенің бірлігі мен көптүрлілігі» – химиялық, білім мен іскерлікті ойлау, Білім әлемі туралы бірыңғай түсінікке байланыстыру: визуалды, аудиальды, кинестетикалық, дигиталдық.

«Әуестенумен оқыту» – академиялық білімді өмір қабатына ауыстыра отырып оқыту, өзара оқыту тәсілдерін, сыни, креативті және аналитикалық ойлауды дамыту стратегиясын пайдалана отырып, өмір сүру қабатына көшіру.

«Табыс жағдайы» – сыни және креативті ойлауды дамытумен біріктірілген танымдық іс-әрекеттегі табыс жағдайын жасау.

«Білім-өнім» – әрі қарай үздіксіз білім беру үшін және өмірде қолдану үшін құндылығы бар білімді өнімді басқару технологиясын қолдану.

 Глоссарий

Білім берудегі дербестік − бұл нақты оқушылардың күшті және әлсіз жақтарын, әрқайсысына тән ақпаратты меңгерудің әртүрлі мүдделері мен тәсілдерін ескере отырып, оқыту процесін құру болып табылады.

Дербестік − саналы білім, өз бетінше білім алу және оқу үшін пәндерді таңдау мүмкіндігі.

Глоссарий 

Сыни ойлаудың негізгі дағдыларының тізімі − бақылау, түсіндіру, талдау, қорытынды, бағалау, түсіндіру, метатаным.

Сыни ойлау психологиясы − негізделген қорытындыларды тұжырымдай отырып, заттар мен оқиғаларды талдау үшін пайдаланылатын және негізделген бағалауды, түсіндіруді шығаруға, сондай-ақ алынған нәтижелерді жағдайлар мен проблемаларға дұрыс қолдануға мүмкіндік беретін пайымдаулар жүйесі.

Сын тұрғысынан ойлау − өзінің ой-өрісін бағалай білу және кез келген субъекті үшін шынайы, ашық, дәйекті, талдауға қабілетті, ой-пікірге сенімді және шешім қабылдауға ақылға қонымды болу ниетін оқыту мен дамытуды болжайды.

Глоссарий

Сыни ойлау − бақылау, тәжірибе, ойлау немесе пайымдау нәтижесінде алынған ақпаратты ұғыну, бағалау, талдау және синтездеу үшін тәртіптік тәсілі.

Блум таксономиясының мақсаты − педагогтарды оқытудың тұтас түрін құру мақсатында барлық аталған үш салада күш-жігерді шоғырландыруға және назар аударуға ынталандыру.

Білім − фактілерді, шарттарды, негізгі тұжырымдамаларды және жауаптарды көрсету арқылы алдыңғы материалды есте сақтау процесін растау.

Түсіну − материалды бір түрден екіншісіне түрлендіру, материалды интерпретациялау, құбылыстардың, оқиғалардың одан кейінгі барысы туралы болжам жасау.

Қолдану − әртүрлі нұсқаларда жаңа білімді, әдістер мен ережелерді пайдалану.

Талдау – оның мәнін жақсы зерделеу немесе ойластыру үшін тұтас объектіні ұсақ құрамдас бөліктерге бөлу процесі.

Синтез – бұрын бөлінген ұғымдарды тұтас етіп біріктіру процесі.

Бағалау (Эволюция) – белгілі бір өлшемдер мен стандарттар негізінде объектінің қадір-қасиетін, жеткіліктілігін, құндылығын, маңыздылығын және басқа да сипаттамаларын айқындау процесі.

Глоссарий 

Білім берудің мақсаты – сыныптан тыс жағдайларда білімді қолдану мен пайдалануды қамтамасыз ете отырып, оқушының пәнді неғұрлым іргелі біліміне қол жеткізуіне септігін тигізеді.

Глоссарий

Жас ерекшелік психологиясы − бұл онтогенездегі психиканың даму теориясы.

Жақын даму аймағы − бұл ересектердің басшылығымен шешілетін міндеттердің көмегімен анықталатын, баланың өзекті даму деңгейі мен мүмкін даму деңгейі арасындағы қашықтық.